Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana dördüncü kez toplanan liderler, İttifak’ın bugünü ve yarınını yakından ilgilendiren kararlara imza atacaklar. Zirvede gözler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın temsil edeceği Türkiye’nin üzerinde olacak. Öne çıkacak konu başlıklarını şu şekilde özetlemek mümkün:
İSVEÇ’İN ÜYELİĞİ
Son dönemde NATO’nun önceliklerinden biri haline gelen İsveç’in üyeliğinin zirvenin en sıcak başlıklarından biri olması bekleniyordu. NATO Genel Sekreteri, Türkiye ve İsveç arasında zirve öncesinde yapılan toplantıda tarafların anlaşması İttifak’ı rahatlattı. Genel arzu İsveç’in NATO Zirvesi’ne üye olarak davet edilmesiydi. Türkiye’nin endişelerinin ancak dün giderilebilmesi nedeniyle bu mümkün olmadı. İsveç, Türkiye’den yeşil ışık almış olsa da zirveye “davetli ülke” statüsüyle katılacak. Masada olacak ancak karar yetkisi bulunmayacak. Bu aşamadan sonra İsveç’in ne zaman üye olacağı TBMM’deki onay sürecine ve Macaristan’ın da itirazını çekmesine bağlı olacak.
UKRAYNA’YA DESTEK
Zirve, savaşta 500 günün geride kaldığı Ukrayna’ya desteğin yinelenmesi ve güçlendirilmesi açısından önemli bir platform olacak. Bu bağlamda çok yıllı bir destek programı onaylanacak. Kurulacak NATO-Ukrayna Konseyi’yle ilişkiler bir üst düzeye taşınacak. Konseyin ilk toplantısının zirvede yapılması planlanıyor. NATO’da Ukrayna’nın zamanı geldiğinde İttifak üyesi olacağı görüşü hâkim ancak zamanlama konusunda görüş ayrılıkları henüz giderilmedi. Zirvede güvenlik garantilerinin verileceği Ukrayna’ya kapıların açık olduğu mesajı bir kez daha güçlü şekilde yinelenecek. Bununla birlikte üyelik konusunda bir karar çıkmayacak. Üyelik konusunda net konuşulmamasının ardında görüş ayrılıkları ve Rusya ile savaşın devam ediyor olması var.
RUS SALDIRISINA HAZIRLIK
Olası bir Rus saldırısına nasıl, nerede ve hangi unsurlarla karşı konulacağının detaylandırıldığı bölgesel planlar kabul edilecek. Üç plan söz konusu. Bunlardan ilki ABD’nin Norfolk kentindeki NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığının öncülüğünde Atlantik ve Avrupa’nın kuzeyini, ikincisi Hollanda’da Brunsum’daki NATO üssünün sorumluluğunda Baltıklar’dan Alp Dağları’na kadar uzanan Orta Avrupa bölgesini, üçüncüsü ise İtalya’nın Napoli kentindeki NATO üssünün sorumluluğunda Akdeniz’den Karadeniz’e kadar olan bölgeyi içeriyor. NATO, planlar dahilinde yüksek hazırlık seviyesindeki yaklaşık 300 bin askerin en fazla 30 gün içinde çatışma bölgesine intikal etmesini amaçlıyor.
SİLAHA DAHA FAZLA BÜTÇE
NATO’da 2014’te belirlenen gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 2’sinin askeri harcamalara ayrılması hedefini tutturan müttefiklerin sayısı her yıl düzenli şekilde artıyor. NATO, yüzde 2’yi, hedef olmaktan ziyade asgari bir gereklilik haline getirme çabasında. Konjonktürün de etkisiyle savunma harcamalarının arttırılması eğilimi zemin kazanıyor.
PATRIOTLU, 12 BİN ASKERLİ KORUMA
Rusya ve Belarus sınırına çok da uzak olmayan Vilnius’ta NATO Zirvesi için olağanüstü güvenlik önlemleri uygulanıyor. Liderleri ve delegasyonları korumak ve organizasyonun güvenli biçimde sonuçlanmasını sağlamak için 12 bin asker ve polis görevlendirildi. Bu sayıya dahil olan üç bin asker, müttefik ülkelerden geldi. Zirvenin korunması için Patriot hava savunma sistemleri konuşlandırıldı. Toplantılar sırasında Litvanya hava sahası uçuşlara kapanırken, NATO’nun erken uyarı uçakları Awacs’lar devriye gezecek. İleri teknoloji ürünü deniz unsurları da zirve için mesai yapıyor.
